12 tips voor grenzen stellen bij (jonge) kinderen

Vanaf het moment dat jouw kind leert lopen en praten krijg je ermee te maken: grenzen stellen. Veel ouders hebben moeite met het stellen van grenzen en dat is heel begrijpelijk. Want wanneer stel je nu een grens, en hoe zorg je ervoor dat de gestelde grenzen zonder te veel wrijving worden nageleefd? In deze blog geef ik je 12 tips voor het stellen van grenzen bij kinderen tot ongeveer 12 jaar. Heb je vragen over grenzen stellen bij oudere kinderen? Lees dan deze blog eens.

Grenzen verkennen

Het verkennen van grenzen hoort bij opgroeien en het stellen ervan bij het opvoeden. Grenzen stellen is iets anders dan straffen, en is nodig voor een gezonde ontwikkeling van jouw kind(eren). Zo ontwikkelt een kind zelfcontrole en leert hij/zij rekening te houden met anderen. Duidelijkheid kan daarnaast voor een hoop rust en een veilig gevoel zorgen. Vooral de manier waarop je grenzen stelt is belangrijk: vanuit rust, begrip en positiviteit. Hoe je dat doet? Hieronder geef ik je 12 tips voor het grenzen stellen bij jonge kinderen.

1. Wees voorspelbaar

Zorg ervoor dat je kind bepaalde grenzen of regels aan ziet komen. Maak bijvoorbeeld een afwasschema en laat van tevoren weten wat er die avond gegeten wordt. Wanneer jouw kind een grens aan ziet komen, zal hij/zij minder heftig reageren bij het naleven ervan.

2. Probeer zo min mogelijk te straffen

Dreigen met straffen werkt alleen maar tegen, meestal schieten kinderen dan in de verdediging en kom je recht tegenover elkaar te staan. Grenzen stellen werkt pas wanneer beide partijen zich vanuit positiviteit in de ander kunnen verplaatsen.

3. Geen overbodige grenzen

Stel alleen regels op die écht nodig zijn. Te veel regels en grenzen kunnen lastig zijn om na te leven: voor het kind om zich eraan te houden, voor jou om ze te handhaven. Daarnaast verliezen de belangrijke grenzen hun waarde als je ze naast minder belangrijke grenzen zet.

4. Wees begripvol

Probeer je in te leven in jouw kind. Waarom doet jouw kind wat hij/zij doet? Vanuit hier wordt het makkelijker om je kind te begrijpen, en kinderen hebben dit door. Wanneer jij begrip toont, zullen zij een grens eerder respecteren.

5. Zorg voor begrip

Stel alleen een grens op als je ook uit kunt leggen waarom deze grens er is. Vertel jouw kind wat jij ervaart en hoe jij het wel graag wil zien. Zo heeft jouw kind de kans om de gestelde grenzen te begrijpen.

6. Geef jouw kind ook ruimte

Stel kaders op, waarbinnen jouw kind nog de vrijheid heeft om deze zelf in te vullen. Verplicht bijvoorbeeld niet om alles op het bord op te eten, maar laat jouw kind een lijstje maken van drie dingen die hij/zij niet lust en dus niet hoeft te eten. Zo stel jij een kader op, maar creëer je ook ruimte voor eigen invulling.

7. Focus op positiviteit

Vertel je kind vooral wat je wil dat hij of zij wél doet, in plaats van de focus te leggen op dat wat er fout gaat. Wanneer jouw kind de focus heeft op wat er wel mag, klinkt het allemaal een stuk minder beperkend en wordt het makkelijker om de regels na te leven.

8. Wederzijds respect

Als ouder stel je grenzen op, maar jouw kind heeft ook behoefte aan zijn/haar eigen grenzen. Heeft jouw kind genoeg gegeten, of lust jouw kind iets écht niet? Respecteer dit dan. Zo leert jouw kind te luisteren naar zijn/haar eigen grenzen, waardoor het ook makkelijker wordt om jou als ouder daarin te accepteren en respecteren.

9. Houd het contact open

Laat je kind weten dat je aan zijn/haar kant staat en verbreek het contact niet tijdens een eventuele discussie. Als jouw kind zich gehoord voelt, blijft de sfeer positief.

10. Bewaak je grenzen

Bewaak de grenzen die je stelt. Je stelt ze immers niet voor niets. Doe je dit niet, dan creëer je onduidelijkheid en zal jouw kind keer op keer over de grens gaan, met veel irritatie en vermoeidheid tot gevolg. Daarnaast geef je je kinderen een mooi voorbeeld van hoe zij zelf hun grenzen kunnen bewaken. Want ook dat is belangrijk.

11. Wees flexibel (maar niet te)

Weet wanneer je wel of niet meebeweegt met je kind. Laat niet alles zomaar gebeuren, maar blijf rationeel denken en handel niet alléén naar de geldende regels. Wanneer jouw reactie op een situatie logisch is, zal je kind sneller luisteren op het moment dat je wel een grens voorlegt.

12. Improviseren is reflecteren

Doet een situatie zich onverwachts voor? Dan is het prima om mee te bewegen met jouw kind, als je hier later maar op terugkomt. Vind je dat dit in de toekomst toch anders aangepakt moet worden? Benoem dit dan en maak regels voor wanneer deze situatie zich nog een keer voordoet. Zo is er voor iedereen duidelijkheid.

Heb je na het lezen van deze tips nog vragen over het grenzen stellen bij jouw kind(eren)? Lees dan eens mijn blog over het grenzen stellen bij pubers, of neem contact met mij op. Als opgeleid gezins- en opvoedcoach heb ik al meerdere gezinnen geholpen met onderwerpen als grenzen stellen. Ieder gezin is uniek, en daarom werkt de ene aanpak beter bij het ene gezin dan bij het andere. Ik ben benieuwd naar jouw opvoeduitdaging!